Γράφει ο Θεόδωρος Φορτσάκης, Καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών, τ. Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Βουλευτής Επικρατείας ΝΔ, Υποψήφιος βουλευτής Α’ Αθηνών.
Χρειάζεται διαρκής και αποτελεσματικός έλεγχος του «πόθεν έσχες»
Η ανακοίνωση του Πρωθυπουργού ότι η Νέα Δημοκρατία καταψήφισε δήθεν τη δυνατότητα άρσης του απορρήτου για τον έλεγχο του «πόθεν έσχες» των πολιτικών προσώπων αποτελεί ακόμα ένα χονδροειδές fake news της απερχόμενης Κυβέρνησης.
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ήταν αυτή που καθιέρωσε τη συγκεκριμένη δυνατότητα, με το Ν. 4281/2014. Με το νόμο αυτό προστέθηκε άρθρο 3Β στο σχετικό Ν. 3213/2003, το οποίο, την παράγραφο 1, ορίζει μεταξύ άλλων τα εξής: «Έναντι της Επιτροπής [Ελέγχου Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης] δεν ισχύει, κατά τη διάρκεια των ελέγχων και ερευνών της, οποιοδήποτε τραπεζικό, χρηματιστηριακό, φορολογικό ή επαγγελματικό απόρρητο…».
Από την άλλη πλευρά, η πρόσφατη τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ (άρθρο 15 του σχεδίου νόμου «Σύσταση, συγκρότηση και αρμοδιότητες της Kεντρικής Επιτροπής Κωδικοποίησης και άλλες διατάξεις»), ορίζει, κατά λέξη, τα εξής:
- Πριν το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 3Β του Ν. 3213/2003 προστίθεται εδάφιο, ως ακολούθως:
«Η αξιοποίηση των πληροφοριών που συλλέγονται από άρση τραπεζικού, χρηματιστηριακού, φορολογικού και επαγγελματικού απορρήτου είναι προϋπόθεση για την ολοκλήρωση κάθε ελέγχου αρμοδιότητας της Επιτροπής».
- Στο τέλος του άρθρου 3Β του Ν. 3213/2003 προστίθεται παράγραφος 9, ως εξής:
«Μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου 2019 με απόφαση του Προέδρου της Βουλής και των Υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθορίζεται ενιαίος κανονισμός διαδικασιών ελέγχου δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης για όλα τα όργανα ελέγχου του παρόντος νόμου».
Από μια απλή ανάγνωση των ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι στην πρώτη διάταξη της τροπολογίας, που αφορά στην αξιοποίηση των πληροφοριών που συλλέγονται από άρση τραπεζικού, χρηματιστηριακού, φορολογικού και επαγγελματικού απορρήτου ως προϋπόθεση για την ολοκλήρωση των ελέγχων αρμοδιότητας της Επιτροπής, δεν περιλαμβάνεται καμία νέα ουσιαστική ρύθμιση. Διότι, εφόσον ήδη με το Ν. 4281/2014 προβλέφθηκε ότι κατά τη διάρκεια των ελέγχων και ερευνών της Επιτροπής Ελέγχου Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης δεν ισχύει κανένα τραπεζικό, χρηματιστηριακό, φορολογικό ή επαγγελματικό απόρρητο, πρόδηλος σκοπός αυτής της πρόβλεψης είναι η αξιοποίηση των πληροφοριών που συλλέγονται στο πλαίσιο αυτό. Αντίθετη παραδοχή, δηλαδή δυνατότητα συλλογής πληροφοριών χωρίς την αξιοποίησή τους θα ήταν ένα νομικό absurdum!
Η ουσία αυτής της τροπολογίας έγκειται στη δεύτερη ρύθμισή της, που αφορά στον καθορισμό ενιαίου κανονισμού διαδικασιών ελέγχου δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης για όλα τα όργανα ελέγχου του Ν. 3213/2003 μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου 2019. Σημειωτέον ότι η σχετική προθεσμία για τη σύνταξη αυτού κατ’ ουσία συμπίπτει με τη συνταγματική λήξη της θητείας της απερχόμενης Κυβέρνησης. Σε αυτή τη ρύθμιση φαίνεται λοιπόν να κρύβεται κάτι το αληθινά ανησυχητικό: η πρόθεση του ΣΥΡΙΖΑ να «παγώσει» τον ουσιαστικό έλεγχο των δηλώσεων «πόθεν έσχες» μέχρι το απώτατο χρονικό όριο της κυβερνητικής θητείας, με πρόσχημα την ανάγκη σύνταξης του εν λόγω κανονισμού.
Αυτό ακριβώς καταψήφισε η Νέα Δημοκρατία, όχι το ανίσχυρο του απορρήτου για τον έλεγχο του «πόθεν έσχες» των πολιτικών προσώπων, το οποίο η ίδια θέσπισε από το 2014 και είναι σήμερα νόμος του Κράτους. Η επίμαχη τροπολογία, η οποία μάλιστα δεν κατατέθηκε απευθείας από την Κυβέρνηση, αλλά μεθοδεύτηκε μέσω βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί παρά να γεννά για τη σκοπιμότητά της παρά πολλά ερωτηματικά. Το κρίσιμο λοιπόν ζητούμενο είναι όχι μόνο οι έλεγχοι να μην «παγώσουν» αλλά να συνεχιστούν απερίσπαστα και αποτελεσματικά.